Begüm Karslıoğlu
Ek iş yaparak para kazanmak günümüz koşulları altında olağan hatta çoğu kişi için biraz da zaruri bir durumdur. Hali hazırda tam zamanlı bir işiniz olsa da siz de milyonlarca kişi gibi online ek iş yaparak gelirinizi artırmayı hedefliyor olabilirsiniz. Ek iş için çok sayıda seçeneğiniz olduğunu belirtmek mümkün ancak süreç sağlıklı şekilde yönetilmediği takdirde size oldukça karmaşık ve zorlu gelebilir. Dolayısıyla ilk adımlarınızı sağlam atıp, uzun vadeli hedeflerinize doğru istikrarlı şekilde ilerlemek en iyisidir. İçerikte “Ek iş olarak ne yapabilirim?” sorusuna yanıt bulabilir ayrıca freelancer işlerde başarılı olmanın ipuçlarını inceleyebilirsiniz.
Ek İş Yapmaya veya Freelancer Olarak Çalışmaya Nasıl Başlanır?
Ek iş yaparak ekstra gelir kazanmak ya da önce bir adım atıp ardından tutkulu olduğunuz alanda freelance çalışmak mı istiyorsunuz? Belki de yeni başlayacağınız ek iş sektöründe tam zamanlı hizmet vermeye başlayıp mevcut işinizi bırakmayı düşünüyorsunuzdur. Her neyi hedefliyorsanız sürecin istediğiniz gibi ilerlemesi için öncelikle sağlam bir temel oluşturmalısınız. Bu bölümde ek iş yapmaya ya da freelancer olarak çalışmaya nasıl başlayabileceğinize dair faydalı ipuçları sunulmaktadır.
1. Freelance Ek İş için Hedeflerinizi Tanımlayın.
Ek iş yapmaya başlamadan önce kafanızda bazı soruların cevaplarını netleştirmeniz süreci daha iyi kontrol edebilmenize yardımcı olur. Örneğin ek iş yapmayı yalnızca ekstra gelir kazanmak için mi istiyorsunuz yoksa tam zamanlı bir freelancer olmayı mı hedefliyorsunuz? Bu sorunun cevabını verirken kendinize karşı mümkün olduğunca dürüst olun ki sonraki adımlar daha net ve kolaylıkla ilerlesin.
İlk soruyu yanıtladıktan sonra hangi sektörde uzmanlaşmak istediğinizi, ne gibi hizmetler vereceğinizi ve mevcut işinizi bırakmak için aylık ne kadar kazancınız olması gerektiğini de mutlaka belirlemelisiniz. Tabii ki soruları kafanızda tam bir netlik oluşana kadar çoğaltabilirsiniz. Yeter ki neyi istediğinize emin olun ve bunu yaparken kalbinizin sesine de kulak verin.
2. Sadık Kalabileceğiniz Niş Bir Alan Tercih Edin.
Ek iş yaparken de uzmanlaştığınız ya da yatkın olduğunuz, beceri, deneyim ve ilgi alanlarınıza uygun bir sektör seçmeniz çok daha etkili sonuçlar verir. Nihayetinde her alanda hizmet veren freelancerlara göre spesifik bir konuda çalışan kişiler genellikle daha güvenilir ve profesyonel görünür. Bu durum her ne yapıyor olursanız olun geçerlidir. İçerik yazarlığı, grafik tasarım, geliştirici, programlama fark etmez her sektörde kendinize niş bir alan belirleyin.
Niş alanınızı bulmak için farklı konularda çalışabilir, hangisinde yetkinleşmek istediğinizi netleştirebilirsiniz. Ayrıca illa tek bir konuda hizmet vermek ve diğer her şeyden uzak kalmak da gerekmez. Önemli olan önceliği ve ağırlığı spesifik bir çalışma alanına vermek, portfolyonuzda uzmanlaştığınız bir konuyu gösterebilmektir. Böylece niş alanda freelancerlar ile çalışmak isteyen kurumsal şirketlerin de dikkatini çekebilirsiniz.
Niş alanınızı nasıl seçeceğiniz ise özellikle deneyim seviyenizi, doğal yatkınlıklarınızı ve mevcut bağlantılarınızı gözden geçirmenizi gerektirir. Çalışmak istediğiniz alanda karar kıldıktan sonra azimli ve istikrarlı şekilde o konuya eğilmeye özen gösterin. Sürekli hedef değiştirmek süreçte sizi zora sokabilir.
3. Ek İş için Müşteri Kitlenizi Belirleyin.
Ek iş yaparak fazladan gelir elde etmek isteyenler için niş bir alan belirlemek kadar doğru müşteri kitlesine karar vermek de önem taşır. Pazardaki herkesi memnun etmek yerine sizin hizmetinizle daha fazla ilgilenecek olan kişilere yönelmeyi tercih etmeniz gerekir. Örneğin Y kuşağına hitap edebilir ya da sadece kadınlara yönelik işler ortaya koyabilirsiniz.
Kısacası yaş aralığı, eğitim seviyesi, gelir düzeyi, pazar konumu, cinsiyet, ilgi alanları gibi kriterler ek iş yapmak isteyenlerin müşteri kitlesi belirlemek için dikkat etmesi gereken unsurlardır.
4. Ek iş veya Freelance Ücretlerine Karar Verin
Ek iş yaparken ve freelance olarak çalışırken karar vermeniz gereken durumlardan biri de ücretlerdir. Ek iş ücretinizi belirlerken kendi değerinizi yansıtmanız imajınız, güvenilir ve profesyonel görünmeniz için ayrı bir önem arz eder. Eğer yaptığınız işin değerinin altında bir ücret belirlerseniz müşterilere olumsuz bir izlenim vermiş olursunuz. Yaptığınız ek iş gerçek ederinin altında değerlendirilir. Bir diğer deyişle ucuz iş yaptığınızda kıymetinizin bilinmesi pek mümkün değildir.
Öte yandan ek iş hizmetiniz için piyasanın çok üzerinde ücretlerde karar kılarsanız bu sefer de pahalı olarak algılanabilirsiniz. Peki, yaptığınız ek iş için ücret belirlerken hangi kriterleri göz önüne almalısınız? :
Eğitim düzeyiniz
Varsa ek iş ile ilgili deneyimleriniz
Piyasadaki genel fiyatlar
Niş alandaki ortalama saatlik ücretler
Konumunuz
Ek iş hizmetinize yönelik arz-talep
Sonuç itibarıyla hem kendiniz hem karşınızdakiler için adaletli, gerçekçi bir ek iş ücreti belirlemeniz hedeflerinize ulaşmayı kolaylaştırır.
5. Portfolyo ve Web Sitesi Hazırlayın
Ek iş yaparak müşteri ve ekstra gelir kazanmanın yollarından bir diğeri ise portfolyo ile web sitesi hazırlamaktır. İşinizi iyi yapmanız kadar kendinizi doğru ve güçlü şekilde insanlara sunmanız gerekir. Dolayısıyla alanınızda önceden yaptığınız işleri, bilgi, beceri ve yeteneklerinizi profesyonel şekilde sergilemelisiniz.
Web sitenizi oluştururken bir hosting sitesinden yararlanmak daha güvenilir ve profesyonel bir imaj sunmanıza destek olur. Sitede mutlaka hazırlamış olduğunuz portfolyoya da yer vermelisiniz. Ayrıca web sitenizin optimize edilmesi, Google tarafından iyi şekilde konumlandırılması, sektörünüzde etkin anahtar kelimelere yer vermek de dikkat etmeniz gereken diğer hususlar arasındadır.
İlk Müşterinizi Nasıl Bulursunuz?
Web sitenizi hazırlarken tabii ki potansiyel müşterilerin sizi bulmasını hedefleyeceksiniz ancak durup onların size gelmesini beklemeyin. Harekete geçerek ilk müşterinizi bulmak için çaba harcamanız gerekebilir. İlk müşterinizi bulduktan sonra onun yönlendirmesi ve diğer bağlantılar aracılığıyla başka yeni müşteriler edinmenin de yolu açılmış olur. Süreç sağlıklı şekilde ilerlerse bir müddet sonra sizin koşturmanız yerine daha çok potansiyel müşterilerin sizinle iletişime geçtiklerine tanıklık edebilirsiniz. Bu durumun gerçekleşmesi için sabırlı olmalısınız.
Peki, ek iş yaparak ekstra kazanç sağlamak için ilk müşterinizi nasıl bulabilirsiniz? Aşağıda sizi ilk müşterinizle buluşturabilecek bazı tüyoları görebilirsiniz:
Sektörünüz ile ilgili topluluklara dahil olun. Forumları incelemek, sektördeki sorular ve acil sorunlar hakkında bilgi sahibi olmak size ne yapacağınız konusunda yön verebilir. Gerekirse sorular yöneltebilir, iş yapmak istediğiniz tarzda kişilerle iletişime geçerek beklentilerini öğrenebilirsiniz.
E-posta ile satış yapmayı öğrenin. Günün koşullarında çok etkili olan satış ve pazarlama yöntemlerinden biri de e-posta gönderileridir. E-posta göndereceğiniz kişileri belirlemeniz, onlar adına kişiselleştirilmiş içerikler hazırlamanız ve dikkatlice düşünülmüş bir teklif sunmanız başarınızı etkileyecek başlıca unsurlar arasındadır.
Freelance sitelerini ve iş platformlarını inceleyin. İlgili platformlarda grafik tasarımdan program geliştiricilere, içerik yazarlarından sanal asistan ve çevirmenlere kadar çok çeşitli freelance alanlarına yönelik iş ilanlarını bulabilirsiniz.
İletişim ağınızı ve bağlantılarınızı mutlaka genişletin. İlk müşterinizi bulduktan sonra başka müşteriler edinebilmeniz adına çok sayıda kişi ile bağlantıya geçmeye çalışmanız çok faydalıdır. Tabii ki ilk müşteriniz ile tekrar tekrar iş yapabilecek kadar tatmin edici bir hizmet sunduğunuzdan da emin olun. Yeni bağlantılar elde etmenin yolları arasında ise sektörle ilgili web seminerlerine katılmak, sosyal medya gruplarına dahil olmak, etkinliklere gitmek ve Linkedin ağını düzenlemek vb. yer alır.
Deneyimi Olmayanlar Freelance Çalışmaya Nasıl Başlamalı?
Ek iş yapmak istiyorsanız ancak henüz ilgilendiğiniz alanda hiçbir deneyiminiz yoksa gerçek freelance işinizi bulmak için biraz daha çabalamanız gerekebilir. Kararınızı verirken kalbinizin sesine kulak vermek kadar bol bol pratik ve uygulama yapmak da çok işinize yarayacaktır.
Deneyimsiz kişiler freelance çalışmak için şu konular üzerine eğilmelidir:
1. Tutkulu Olacağınız Alana Yönelin
Ek iş yapmak için illa ki tutkulu olduğunuz bir alanı tercih etmeniz şart olmasa da işinizi sevmeniz onu istikrarlı kılmak ve daha iyi icra edebilmek adına önem taşır. Dolayısıyla işe ilgi alanlarınızı ve tutkularınızı sıralamakla başlayabilirsiniz. Aynı zamanda her sektör ve nişteki sorunları, ihtiyaçları da araştırın. Bir alanda boşluklar varsa ve siz sorunları nasıl çözeceğinizi biliyorsanız o işte isim yapma ihtimalinizi artırabilirsiniz.
2. Deneyimsizken de Hızlıca Gelir Getirecek Ek İşleri Üstlenin
Resmi olarak deneyimli olmasanız bile boş zamanlarınızda veri girişi yapmak, yetenekli bir araştırmacı olarak proje ekiplerinin yükünü hafifletmek ya da yetkinseniz yabancı dilde çeviri yapmak gibi işlere yönelebilirsiniz. Belirtilen ve benzeri iş alanlarında hızlıca para kazanmaya başlamak mümkün olsa bile rekabetin de yoğun olduğunu göz önünde bulundurun.
3. Karşılıksız Çalışma Fikrinden Uzak Durun
Acemi freelancerlerın sıklıkla sergiledikleri hatalı tutumlardan biri de özgeçmişimde görünsün diye karşılıksız iş yapmaktır. Ücretsiz çalışmanız belki ilk etapta (Özellikle deneyimsizken) size daha kolay müşteri kazandırabilir ancak sonraki aşamalarda karşınıza çeşitli sorunlar çıkartır. Öncelikle karşılıksız ya da çok düşük ücretli çalıştığınızda sonradan daha fazla ücret istemeniz zorlaşabilir. Bir şirkete düşük ücret karşılığı hizmet verdiyseniz diğer müşteri de sizden aynısını yapmanızı talep edebilir. Ayrıca yaptığınız işi de değersizleştirmiş olursunuz. İyi bir iş çıkartıyorsanız hak ettiğiniz parayı da almalısınız.
4. Freelance İşinizi Geliştirmeye Odaklanın
Kaliteli bir iş çıkarmak, deneyim kazanmak için en kısa yol şüphesiz ki bol bol pratik yapmak ve sürekli öğrenmektir. Farklı alanlarda uzmanlaşmış olan çok sayıda kişi artık online olarak bilgilerini, deneyimlerini paylaşıp kurslar vermektedir. İnternet ortamında sayısız online kurs bulmak mümkün. Tabii ki ilgili eğitimlerin yetkin kişiler tarafından verildiğinden ve güvenilir olduğundan emin olmanız da önemlidir. Boş zamanlarınızda yapmak istediğiniz ek iş ile ilgili bilgi ve becerilerinizi geliştirebilir, işin püf noktalarını öğrenebilirsiniz.
5. Ekstra Yardımcı Olabilecek Becerileri Geliştirin
Yapacağınız işleri geliştirip genişletebilmek adına size yardımcı olabilecek ek becerilerin de mutlaka üzerine eğilin. İşinizi iyi yapmanız ve onu başkalarına pazarlayabilmeniz yalnızca teknik bilgi/beceri ile ilgili değildir. Dolayısıyla teknik kapasiteniz üzerinde çalışırken ekstra becerileri geliştirmeyi de ihmal etmemeniz gerekir. Belirtilen tarzda beceriler arasında ise girişkenlik, konuşkanlık, analiz yeteneği, zamanı verimli kullanma, etkili plan yapma, stresle başa çıkabilme, ısrarcılık vb. öne çıkar. Ayrıca disiplinli, istikrarlı olmak ve son teslim tarihlerine uymak da dikkat etmeniz gereken kriterler arasındadır.
Belirtilen adımlara uygun şekilde ilerleyip, kendi isteklerinize, becerilerinize ve deneyimlerinize uygun alanları tercih ettiğinizde ek iş yaparak para kazanmanız oldukça kolaylaşacaktır. Başta karmaşık ve zor gibi görünen süreç gözünüzü korkutmasın. Zaman ilerledikçe freelancer olarak çalışmanın yöntemleri üzerinde hakimiyet sağlayabilir, direksiyonun başına geçerek istediklerinizi daha rahat elde etmeye başlayabilir ve gelirlerinizi artırabilirsiniz.
Freelancer olarak çalışıyor ya da bu alana ilk kez adım atıyorsanız Jobtogo sizi işverenlerle buluşturan bir platformdur. Çok çeşitli alanlarda çalışan yüzlerce freelancer ve işveren Jobtogo aracılığıyla bir araya gelerek ihtiyaçlarına kolaylıkla çözüm bulma olanağını yakalar. Ayrıca vakit alan ve sizi gereksiz uğraştıran evrak, sözleşme gibi rutin işlemlerinizi de Jobtogo’nun profesyonel ekibine bırakabilirsiniz! Siz freelance işlerinizle ilgilenirken, evrak/sözleşme vb. işlemler de sizin adınıza resmi ve düzenli şekilde yürütülür.
