Yeni çalışma modelleri arasında hibrit, kısmı süreli, marjinal kısa süreli, fatura bazlı, freelance ve rotasyonlu iş modelleri bulunmaktadır.

Yeni çalışma modelleri, altyapısı bakımından uzaktan çalışma sistemine dayanmaktadır. İlk kez 1970’li yıllarda iş sektöründe konuşulmaya başlanan uzaktan çalışma ile çalışanların bir ofis, mağaza gibi iş yerine gitmeden evde çalışmaları amaçlanmıştır. Bu süreç 21. yüzyılda internet kavramının ortaya çıkışı ile daha da önem kazanmış ve üzerinde çok konuşulan ve geliştirilmesi amaçlanan uygulamalardan biri haline gelmiştir. Yakın zamanda covid-19 pandemisinin yaşanmasıyla önemi daha da iyi anlaşılmaya başlanmıştır. Hatta alanında uzman bazı kişiler pandeminin yeni iş modelleri anlamında bir dönüm noktası olabileceğini belirtmişlerdir. Öyle ki dünya çapında tanınan bazı kurumsal şirketler personellerinin evden çalışmalarına izin vermeye başladı. Bunlardan en önemlileri Microsoft, Amazon, Google, Facebook olarak dikkat çekti.

Yeni Çalışma Modelleri Nelerdir?

Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz evden çalışma, uzaktan çalışma, mobil iş, esnek çalışma gibi kavramlar genel itibariyle bakıldığında aslında birer yeni çalışma modeli olarak ön plana çıkmaktadır. Dijital iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi ile daha da önem kazanan yeni nesil çalışma modellerinin de ağı genişlemiştir. Dolayısıyla hibrit çalışma, kısmı süreli çalışma, marjinal kısa süreli çalışma, fatura bazlı çalışma, serbest çalışma ve rotasyonlu çalışma olmak üzere yeni çalışma modelleri hayatımıza dahil olmuştur. 

Hibrit çalışma

Uzaktan çalışma olarak da bilinen hibrit çalışma sizler de takdir edersiniz ki yeni nesi çalışma modelleri arasında belki de en sık duyduğumuz terimler arasında yer alıyor. 1970’li yıllarda ortaya çıkan bu model Türkiye’de ilk kez 2016 yılında yasal olarak mevzuat kapsamına alındı. Ancak uygulanması bakımından son birkaç yılda büyük önem kazandı. Genel olarak karma bir yapıda olması kafaları karıştırsa da gerek işverenlere gerek çalışan kişilere birçok fayda kazandırmaktadır. Hibrit çalışma modeli iki farklı iş fırsatı sunmaktadır. Bunlardan biri iş yerinde çalışmak diğeri ise iş yeri dışında çalışmaktır. Bu süreçte model planlaması ilgili sorumlular tarafından düzenlenir ve personellere bildirilir. Bu nedenle çalışma saatleri her iki çalışma şekli bakımından eşit olmayabilir. Örneğin beş saat iş yerinde çalışılırken geri kalan sürede de evden çalışma yapılabilir. Bunun tam tersi de söz konusu olabilir.

Kısmi süreli çalışma

Kısmı süreli çalışma modeli özellikle kadınların iş hayatına dâhil edilmesinde büyük önem taşıyor. Öyle ki yarı zamanlı istihdam kadın istihdamı açısından yüzde 83 oranında büyük bir dilime işaret etmektedir. Ancak günümüze bakıldığında güncel oranlara göre kısmı süreli çalışma istihdamı yalnızca yüzde 9,5 oranında gözlemlenmektedir.

Marjinal kısa süreli çalışma

Marjinal kısa süreli çalışma modeli kısmı süreli çalışma modelinden toplam çalışma saati bakımından ayrılmaktadır. Daha çok emekli olan ve çalışmak isteyen kişiler tarafından tercih edilen bir iş modeli olarak ön plana çıkmaktadır. Nitekim ülkemizde 65 yaş ve üstü nüfusa bakıldığında, yüzde 10,5 oranında marjinal kısa süreli çalışma iş modelinin uygulandığı görülmektedir.

Fatura bazlı çalışma

Fatura bazlı çalışma modeli her ne kadar Türkiye’de yasal olarak bilinen bir iş modeli olmasa da yeni çalışma modelleri arasında yer almaktadır. Günümüzde bakıldığında bu modele dair henüz İş Kanunu’nda veya farklı olarak bir hukuki düzenlemenin olmadığını görmek mümkündür.

Freelance çalışma

Serbest ya da Freelance çalışma da yeni nesil iş modelleri arasında kulak aşinası olduğumuz bir çalışma modelidir. İlgili iş modeli, kişilerin bireysel olarak çalışıp maddi gelir elde etmesi ile ilişkilidir. Bu süreçte bir şirkete bağlı olmak veya fiziksel bir şirket açmak gibi girişimler söz konusu değildir. Kişinin sunduğu hizmete dair fatura kesmesi beklenmektedir. Freelance çalışma kişinin tamamen kendisi için istihdam yarattığı iş modelleri arasında yer almaktadır. Günümüzde bu çalışma modeline dair online (çevrimiçi) birçok proje bulunmaktadır. Cinsiyet, yaş gibi unsurların ön planda tutulmadığı ve buna göre evlerinden çalışmak isteyen kişilere kendi kendilerinin istihdamını yaratma fırsatı bakımından Freelance çalışma yoğun olarak tercih edilen iş modelleri arasında yer almaktadır.

Rotasyonlu çalışma

İş rotasyonu kavramından yola çıkılarak geliştirilmiş bir yeni çalışma modeli olarak karşımıza çıktığını söylemek mümkündür. Bilindiği üzere iş rotasyonu, bir işletmede çeşitli bölümlerde çalışma deneyimi ile ilgili bir terimdir. Bu anlamda, rotasyonlu çalışma da bir personel ağı olarak düşünülebilir. Öyle ki bu personeller, farklı işverenler tarafından bir araya getirilmiş kişilerdir. Farklı iş günü ve saatlerinde farklı işverenler için çalışmaları beklenmektedir. 

Yeni Çalışma Modelleri: Verimliliğinizi ve Rekabet Gücünüzü Artırın

Yukarıda yer verdiğimiz altı farklı başlıktan oluşan yeni çalışma modellerinin gerek ülkemizin işgücü piyasasına gerek işverenlerin lehine gerek de kişilerin istihdamına olumlu etkiler yapacağı belirtilmektedir. Yeni iş modellerinin günümüzde hâlihazırda uygulanan çalışma modelleri arasında yer aldığı gözlemlense de gelecekte daha geliştirileceği, önem kazanacağı ve belki de yeni birtakım uzaktan çalışma modellerinin daha iş hayatına dâhil olacağını söylemek yerinde olacaktır. Ayrıca uzaktan çalışırken yapılabilecek aktiviteler ile daha verimli bir çalışma hayatı mümkün kılınabilir.

Hem işveren hem çalışan bakımından birçok avantajı bulunan yeni çalışma modellerinin ayrıca iş verimliliği noktasında da önemli olduğunu söylemek gereklidir. Özellikle ilgili iş modellerinin istihdam anlamında dezavantajlı olarak görülen gruplar üzerinde olumlu etkiler yaratacağı düşünülmektedir. Dolayısıyla gençler, kadınlar ve 55 yaş ve üstü bireylerin iş sektörüne kazandırılması anlamında önemli görülmektedir.

Son olarak, hayatımıza hızla dâhil olan yeni çalışma modellerinin iş gücü verimliliğini artırmakla birlikte aynı zamanda rekabet gücünü de artırdığını söylemek mümkündür. Buna göre doğru politikalar eşliğinde sisteme dahil edilecek olan esnek çalışma modellerinin hem işveren hem de çalışan kişilere hiç şüphesiz büyük avantajlar sağlayacağı yadsınamaz bir gerçektir.

Siz de kendi iş istihdamınızı yaratmak istiyorsanız jobtogo‘ya katılın ve yeni çalışma modellerinin sağladığı avantajların tadını çıkarın!